Minder bescheidenheid graag

Hij staarde een beetje somber naar het tafelblad, de tweedejaarsstudent die tegenover me zat. Het was een week voordat zijn beroepsoriënterende stage van start zou gaan. Bijna drie maanden lang niet meer in de collegebanken, maar meedraaien in een organisatie. Alleen: hij had nog geen stageplek gevonden.

Nou had hij ook nog niet veel energie gestoken in zijn zoektocht, dat gaf hij meteen toe. De reden? Hij kon zich eigenlijk niet zo goed voorstellen dat een bedrijf wat aan hem zou hebben. “Ik denk bij mezelf: wat weet en kan ik nou eigenlijk? Ik kom als hbo-studentje net kijken.” Hij zag het zoeken van een stage vooral als leuren met zichzelf. Bedrijven om een gunst vragen. Een product verkopen waar niemand op zit te wachten.

Ik kom het wel vaker tegen: studenten die opzien tegen een stage, omdat ze het idee hebben dat niemand op ze zit te wachten. Vooral bij korte oriënterende stages. Sommige studenten hebben tijdens hun zoektocht het gevoel dat ze bedrijven een oneervol voorstel doen: tien weken een pottenkijker over de vloer die alleen maar komt halen en niks meebrengt.

Natuurlijk, er zijn organisaties die er zo over denken. Maar mijn ervaring is dat die dik in de minderheid zijn. De meeste bedrijven vinden het leuk en inspirerend om een student over de vloer te hebben. Ze zien het ook vaak als hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Als bedrijven geen stagiairs willen, dan is dan meestal omdat ze onvoldoende tijd hebben om een student goed te begeleiden.

En ja, het klopt natuurlijk dat je niet de kennis en vaardigheden hebt die professionals wel hebben. Maar er is ook niemand die dat van je verwacht. Ja, sommige basisvaardigheden, bijvoorbeeld je goed en correct kunnen uitdrukken, daar stellen bedrijven prijs op. Maar niemand verwacht van je dat je al dingen kunt en doet op het niveau van iemand met vijf jaar werkervaring. En mijn ervaring is dat studenten veel meer kunnen en weten dan ze zelf denken. Tijdens je opleiding steek je vaak meer op dan je zelf in de gaten hebt.

Bovendien: het succes van een stage hangt maar voor een klein deel af van je kennis en vaardigheden. Het is mijn stellige overtuiging dat driekwart afhangt van je houding. Stel je je enthousiast, belangstellend en leergierig op, dan maak je bij elk stagebedrijf een goede beurt. Ik hoor zelden van bedrijven dat ze teleurgesteld zijn in wat stagiairs weten en kunnen. Wat ik wel hoor: de student mag best zich best wat meer laten horen, meedenken, proactiever opstellen, minder bescheidenheid aan de dag leggen. Gedraag je als stagiair gewoon als een van de medewerkers, dan word je binnen de kortste keren ook als een medewerker gezien en niet als ‘de stagiair’. Pak alles aan, vraag of je ergens kunt helpen, kom met een idee. Durf fouten te maken. Zolang je laat zien dat je daarvan leert, zal niemand je die kwalijk nemen.

Oh ja, die tweedejaarsstudent die het niet zag zitten? Die had een paar dagen later een heel leuke stageplek op een marketingafdeling. Waar ze dolblij waren met zijn ict-vaardigheden, want dat was een beetje hun zwakke plek. En of hij nog wat langer kon blijven. Zo zie je maar…

Deze column is geschreven door Paul van der Bijl, docent bij de opleiding Media, Informatie en Communicatie van de Hogeschool van Amsterdam.